Wie ben ik, nu ik niet meer drink?

Stoppen met drinken heeft impact op de gedachtes en de beelden die je hebt over jezelf. Niet alleen dat, ook je omgeving reageert op jouw nieuwe drinkgedrag. Regelmatig hoor ik van stoppers dat zij opmerkingen krijgen als: "Doe eens gezellig" , of, "was je dan verslaafd?". Het stereotiepe hokje om ervoor te zorgen dat de vraagsteller tenminste niet hoeft na te denken over zíj́n gebruik. Terwijl wat er nodig is van de omgeving: een open blik, waar mogelijk nieuwsgierigheid en aanmoediging vaak ver te zoeken zijn. Juist als je teveel drinkt of hebt gedronken is het fijn als er onbevooroordeeld naar jou gekeken kan worden. Helaas krijg ik zelf toch ook nog regelmatig te maken met aannames over wie ik was toen ik dronk of hoe ik nu ben.

Zoals afgelopen vrijdag. Ik was met een vriendin een dagje naar de sauna. Het was schitterend weer en de laatste dag van de week dus er waren aardig wat mensen. Iedereen genoot natuurlijk: van het mooie uitzicht over het water, de opgietingen, lekker dobberen in het zwembad en natuurlijk hangen op het terras. Overal zag ik groepjes vrouwen en mannen, stelletjes, vriendinnen met elkaar, lekker ontspannen aan het bijpraten. Vanaf een uur of één kwamen de dienbladen met grote glazen wit bier en lekkere bellen wijn over het terras. Wat anders? Bij zo'n heerlijke lentedag hoort toch ook een drankje of twee? Ik heb er echt niets tegen hoor, ik was zelf ook zo. De eerste lentedagen met mooi weer deden mij altijd verlangen naar een glaasje wit of een fris biertje. Gewoon gezellig.

Ik praat erover met mijn vriendin. Wij kennen elkaar al zeker vijftien jaar en wij hebben samen in de tijd dat ik nog dronk, menig flesje wijn soldaat gemaakt. Zij is ook degene met wie ik meerdere stoppogingen ondernomen heb. Voor haar ging dat altijd schijnbaar moeiteloos. Als mijn vriendin iets doet of ergens voor gaat, dan gaat ze vol en dan lukt het ook. Dertig dagen stoppen, 60 dagen mediteren, koud dippen iedere dag. Ze zet haar hoofd ernaar en hup. Voor mij best wel onvoorstelbaar, in ieder geval in relatie tot stoppen met drinken, maar ook met andere uitdagingen ben ik vaak al na een dag of drie afgehaakt of afgeleid door andere zaken.

Haar enthousiasme in de tijd dat ik wilde stoppen dreef me soms tot wanhoop. Hoe kon het dat wat mij zo'n moeite koste haar zo makkelijk afging. Toen ik uiteindelijk de online cursus van De Kunst van Nuchter Leven ging volgen verzweeg ik dat dan ook. Ik moest het alleen doen, wilde rust en niet de voelbare druk van iemand die het "beter kon". Toen ik het op dag 25 toch vertelde ging zij er met het gebruikelijke enthousiasme in mee. Met de woorden: "Ik doe met je mee. Geef mij ook die cursus". Meteen had ik spijt. Natuurlijk was het lief deze steunbetuiging maar ik voelde dat ik dit alleen wilde doen. Ik heb toen op de rem gestapt en heb het verder voor mezelf gehouden. Soms is het nodig om even voor jezelf te kiezen.

Inmiddels ben ik bijna acht jaar gestopt en drinkt mijn vriendin soms periodes niet en dan weer wel.

Ik voel me zelf inmiddels prima zonder alcohol en heb me ook weten te ontworstelen aan de identificatie: Alcohol hoort bij mij, hoort bij gezelligheid, hoort bij sociaal zijn.

Ondertussen, op de ligstoel in de sauna, is het onderwerp van ons gesprek verplaatst naar onze kinderen. Mijn dochter om precies te zijn. Ik maak me soms zorgen om haar en tegelijk bewonder ik haar om hoe ze zich ontwikkelt en steeds meer zelfvertrouwen krijgt. Ik zeg dat ik het wel herken: ook ik vind het soms lastig om voor mezelf op te komen en ervaar weleens dat ik meer zelfvertrouwen mag hebben. "Ja daarom dronk jij natuurlijk ook", zegt zij.

Dat zinnetje komt hard aan. En ik weet niet goed wat ik erop moet zeggen. Ik ben best open over mezelf en de reden dat ik dronk. Ook op de socials vertel ik dat ik eigenlijk best introvert ben en niet zo heel sociaal. Maar dat wil nog niet zeggen dat ik behoefte heb aan dit soort opmerkingen. Ik voel me geframed. Als alcoholist of als verslaafde. Of neem ik het nu te zwaar. Is het dan toch nog gewoon een gevoelig onderwerp voor mij?

Ik denk dat ik er echt behoefte aan heb om de vrijheid te voelen mijn eigen verhaal te vertellen zonder dat het op mij teruggevuurd wordt. Het is nou eenmaal zo dat ik me niet identificeer met het beeld van de verslaafde, en dat ik het niet als helpend ervaar als de reden van mijn gebruik wel eventjes door een ander wordt verklaard.

Blijkbaar hebben mensen er toch behoefte aan om elkaar en zichzelf in een bepaald hokje te plaatsen. Misschien is het wel bedreigend als iemand die je goed kent stopt met drinken terwijl je zelf eigenlijk ook wel wat minder zou mogen drinken. Een verklaring als: ja maar jij was onzeker en had die drank nodig is dan een mooie vrijpleiter.

En dat is nou juist het punt. Want wat nu echt zou helpen is de open houding, het besef dat ik meer ben dan mijn drankgebruik, dat jij meer bent dan de wijntjes van afgelopen vrijdag . Hoe zeer het misschien ook mag kloppen dat ik onzekerheid kon verminderen met wijn, is het zinvol om het zo in een oneliner terug te zeggen?

Het zoeken naar wie je nu bent zonder wijn is een proces dat tijd kost. En wat van zeer groot belang is, dat je jezelf daarin tijd en ruimte geeft. Om te mogen ontdekken wat je fijn vindt om te ondernemen en met wie. Maar ook om te leren omgaan met alle gevoelens en gedachten die er in je zijn. Dat alleen al is een uitdaging. En een onderdeel van een bewustwordingsproces. Een proces van leren zijn met jezelf.

Als je dat proces ruimte geeft en je steeds losser komt te staan van wie of wat je zou moeten zijn, dan wordt het ook makkelijker om om te gaan met de beelden en het framen van de mensen in je omgeving.

Voor mij geld dat ik na het schrijven van dit stukje ook weer wat ruimte voel, ik kan me weer wat ontspannen en voelen dat de sauna me goed heeft gedaan. En de opmerking over mijn zelfvertrouwen in relatie tot mijn drankgebruik rustig naar de andere kant van het universum sturen.

Dus tot slot. Ja, ik ben weleens onzeker en tegelijkertijd ben ik krachtig, gevoelig, lief, warm en hou ik van goede gesprekken, heerlijk eten en van dansen en nog zoveel meer wat ik nog volop mag ontdekken. Dat is het mooie van ieder mens, er is zoveel wat je kunt zijn als je jezelf eenmaal de ruimte geeft om het te ontdekken en als je gaat zien dat niets hoeft vast te staan. Behalve de wetenschap dat je helemaal goed bent zoals je bent.